Statement oordeelsvormende raadsvergadering
Stichting Ons Fort houdt zich bezig met behoud en bescherming van het Fort Sint Michiel, de Frederik Hendrik Kazerne en daarmee de krijgsgeschiedenis van de stad Venlo dat zelfs voor Europese begrippen uniek is. Deze krijgsgeschiedenis is reeds te beleven in het Fort Museum Venlo. Wij zijn niet tegen een herontwikkeling in het kazernekwartier, sterker nog, wij juichen dit zelfs toe en zien een goede herontwikkeling dan ook als een verbindende factor tussen de stadsdelen Venlo en Blerick.
De stedenbouwkundige visie die er nu ligt, is hetzelfde als het oude lijnstad-model maar nu met grootschalige woningbouw en zonder aanpassingsplan-bestemmingsplan kazernekwartier waarvoor wij destijds voor het behoud van Fort Sint Michiel naar de Raad van State gestapt zijn.
Begin november 2013 heeft de toenmalige wethouder Beurskens kenbaar gemaakt dat fort Sint Michiel blootgelegd zou worden, in de nieuwsbrief kazernekwartier staat letterlijk te lezen dat:
‘Grote aandacht wordt besteed aan ‘het tot leven wekken’ van het volledig te behouden fort Sint Michiel:
– Ruim 1 kilometer aan historisch muurwerk wordt weer zichtbaar, gerestaureerd en opgebouwd.
– De oorspronkelijke grachtstructuur wordt – waar mogelijk- teruggebracht.’
Op 13 november 2013 gaf de gemeenteraad nog aan unaniem positief te zijn over de plannen van het college om het fort volledig op te graven.
Bij de Raad van State heeft advocatenkantoor Stibbe in opdracht van de gemeente Venlo bovenstaand citaat nogmaals herhaald.
In de stedenbouwkundige visie van West 8 is helemaal geen sprake meer van blootleggen van fort Sint Michiel, sterker nog dat wat nu reeds opgegraven is verdwijnt voor een groot deel weer onder de grond.
Al ver voordat men met populaire termen als duurzaamheid, cradle 2 cradle begon te gebruiken had het fort een droge gracht waar regenwater de bodem in kon infiltreren. Een wadi aanleggen is daarmee compleet overbodig, breng de gracht terug, sluit de Sint Michielsbeek hier weer op aan en laat de natuur zijn gang gaan!
Ook de Frederik Hendrik Kazerne speelt een belangrijke rol bij het militaire erfgoed van Nederland en waardoor wekelijks vele oud-gedienden hier te vinden zijn. Door de appelplaats als besloten stadstuin en brightlands campus in te richten gaat dit herinneringserfgoed verloren. En dat terwijl er in het huidige bestemmingsplan kazernekwartier het volgende citaat te lezen valt:
‘Hierbij blijft de appelplaats behouden en/of wordt gereconstrueerd. Op de appelplaats is namelijk ook het herstel van het fort, inclusief de aanleg van aarden wallen, bruggen, zichtbaar maken van de muur en slotgracht voorzien. Rond de appelplaats blijft de bebouwing in het gelid staan en worden ensembles en zichtlijnen behouden.’
Tevens komen we het volgende citaat tegen:
In het huidige inrichtingsplan kazernekwartier is heraanplant van de bomenlanen die gekapt zijn op de appelplaats voorzien. Hierdoor wordt het oorspronkelijke ensemble van gebouwen en laanstructuren (bomen) rond het exercitieterrein hersteld.
Het opwerpen van een zandberg van 8 meter hoog doet geen recht doet aan het fort Sint Michiel en al helemaal niet aan het rijksmonument sport- en exercitieterrein! Dat deze zandberg vanaf ‘t Bat te zien is klopt niet. Hiervoor ligt de Lage Loswal te laag, ligt er een dijk in het zicht, staan bomen en het gebouw van Fort Museum Venlo in de weg.
Er is ons toegezegd dat er geen enkele boom meer gekapt zou worden in het kazernekwartier, terwijl de oude kastanjelaan heraanplant zou worden. Wil men vanuit Venlo toch zicht hebben op het fort dan moet men het meest zuidelijk gelegen bastion opbouwen tot originele hoogte. Wanneer men dan vanuit Venlo over de fietsbrug richting kazernekwartier loopt, zoals de mensen van West 8 met gevaar voor eigen leven telkens weer doen, ziet men het fort en de kazernegebouwen prominent liggen. Er hoeft dan ook geen enkele boom gekapt te worden.
Hetzelfde geldt voor de entree van de stad. Het kazernekwartier kan ‘het visitekaartje van Venlo’ worden, mits men vanaf station Blerick zichtlijnen op het Fort Sint Michiel behoudt. Deze zichtlijnen zullen bij nieuwbouw in de eerste fase verloren gaan. De meest tot de voorbeelding sprekende entree van Venlo ligt in de lijnstad-zone, namelijk die met een volledig gereconstrueerde fortmuur inclusief bastions, poternes, ravelijnen en gracht met toegangsbrug. Zo’n visitekaartje wilt toch iedereen!
Op 24 november 2014 is er een motie aangenomen waarin staat ‘verzoekt het College Dat er een open communicatie traject ontstaat met andere betrokken stakeholders zoals Winkelhart Blerick, Ondernemers Binnenstad Venlo, omwonenden, Red ons Fort e.d’.
Hier is door de vele wisselingen van de Projectgroep Kazernekwartier in de afgelopen 2 jaar nauwelijks nog sprake van! De visie van West 8 kregen we immers gepresenteerd als een voldongen feit.
In de Beleidsnota Erfgoed uit 2017 staat: ‘De vestingstad spreekt tot de verbeelding van veel Venlonaren. Het grote draagvlak voor behoud en benutting van Fort Sint Michiel toont dat aan. Voorbeelden elders laten zien dat het vestingverleden bij uitstek kansen biedt om mensen te binden en bezoekers te trekken. Het belangrijke vestingverleden van Venlo is nauwelijks zichtbaar en beleefbaar.’
We begrijpen dan ook niet dat de stedenbouwkundige visie op zoveel punten afwijkt en niet voldoet aan de wens van deskundigen om dit unieke erfgoed te laten herleven.
We beseffen ons dat door het geven van dit statement onze toekomst in het kazernekwartier in gevaar komt.
Maar wat is het Fort Museum Venlo zonder fort!